గగన్‌యాన్ యొక్క సిమ్యులేటెడ్ క్రూ మాడ్యూల్ స్ట్రక్చర్ అసెంబ్లీని ఇస్రోకు అందించిన మంజీరా మెషిన్ బిల్డర్స్ —— మొదటి అబార్ట్ పరీక్ష దిశగా ఇదొక ముందు అడుగు

బెంగళూరు, ఫిబ్రవరి 25, 2023: భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) గగన్‌యాన్‌లో భాగంగా ప్రత్యేక పరీక్ష వాహనం (టెస్ట్ వెహికల్) ని ఉపయోగించి అబార్ట్ పరీక్షను నిర్వహించేందుకు ఒక అడుగు ముందుకు వేసింది. ఫూర్తి స్వదేశీ పరిజ్ఞానంతో తయారైన తొలి  సిమ్యులేటెడ్ క్రూ మాడ్యూల్‌ను తిరువనంతపురంలోని విక్రం సారాభాయి స్పేస్ సెంటర్ (వి.ఎస్.ఎస్.సీ) రూపొందించగా, హైదరాబాద్‌లోని మంజీరా మెషిన్ బిల్డర్స్  తన  ఫ్యాక్టరీలో  తయారు చేసింది.

సిమ్యులేటెడ్ క్రూ మాడ్యూల్, మానవ సహిత యాత్రలో వ్యోమగాములు కూర్చుండే  మాడ్యూల్ లాగానే ఉంటుంది.  ఆయితే ప్రయోగ సమయంలో ఏర్పరచే ప్రెషర్ (ఒత్తిడి) ఉండదు. ఈ ఒత్తిడి లేని సిబ్బంది మాడ్యూల్ తో పారాచూట్ సిస్టమ్స్ మరియు పైరోస్ వంటి ప్రధాన వ్యవస్థల ఇంటర్‌ఫేస్‌లు సిములేట్ చేయబడతాయి.  ఈ మాడ్యూల్ ను వివిధ సబ్‌సిస్టమ్‌లతోపాటు క్రూ ఎస్కేప్ సిస్టమ్ కు సంబంధించిన  వివిధ పరిక్షలకు గురిచేసి, అంతరిక్ష పరిస్తితులకు తట్టుకొని ఉద్దేశించిన లక్ష్యాలను చేరుకోగలదో, లేదో అని నిర్ధారిస్తారు.  

సిమ్యులేటెడ్ క్రూ మాడ్యూల్ స్ట్రక్చర్ అసెంబ్లీ

వ్యోమగాములతో జరిగే ప్రయోగంలో ఎదైనా ప్రమాదం వాటిల్లితే,  ఈ అబార్ట్ వ్యస్థ ద్వారా  వ్యోమగాములు  ప్రాణాపాయ స్తితినుండి సూక్షితంగా భూమి పైకి చెరుతారు. టెస్ట్ వెహికల్ నుండి వేరు చేయబడిన/విడిపోయిన తర్వాత, మాడ్యూల్ భూఆక్షణ వల్ల  కిందికి పయనిస్తుంది.

సిమ్యులేటెడ్ క్రూ మాడ్యూల్ పై వివిధ పరిక్షలను నిర్వహించేందుకు శ్రీహరికోటలో ఎర్పాట్లు జరుగుతున్నాయని వి.ఎస్.ఎస్.సీ డైరెక్టర్  ఉన్నికృష్ణన్ నాయర్  చెప్పారు.  గగన్‌యాన్‌లో భాగంగా అబార్ట్ టెస్ట్ లో స్పెషల్ టెస్ట్ వెహికల్ నుండి 11 కి.మీ (సముద్ర మట్టం నుండి) ఎత్తులో సిమ్యులేటెడ్ క్రూ మాడ్యూల్‌ ని వేరై, మరో 5, 6 కి.మీ ఎత్తుకు వెళ్ళి కిరకు దిగుతుంది. ఈ క్రమంలో అవరోహణ దశ, పారాచూట్ విస్తరణ మరియు రికవరీ (సురక్షితంగా సముద్రం నుండి ఒడ్డుకు చేర్చటం)   వంటి  వివిధ  అంశాలను కూడా ఈ నిర్ధారిస్తారు. 

ఈ టెస్ట్ వెహికల్ టెక్నాలజీ డెమాన్‌స్ట్రేటర్-1 (టీవీ-టీడి-1) ప్రయోగం ఈ సంవత్సరం మొదటి అర్ధభాగంలో తాత్కాలికంగా ప్రణాళిక చేయబడింది, గగన్‌యాన్ కు సంబంధించిన మొదటి మానవ రహిత (అన్‌క్రూడ్ మిషన్‌) కు ముందు నిర్వహించాలని ఇస్రో యోచిస్తున్న అనేక పరీక్షలలో ఇది మొదటిది. ఈ ప్రయోగం జరిగేటప్పుడు, శ్రీహరికోటలోని రాడార్ వ్యవస్థలు  ట్రాకింగ్ చేస్తాయి.  ఈ పరిక్షలో విజయం సాధించడం వల్ల అనేక ఇతర ప్రక్రియలను వేగవంతం చేసే అవకాశం  ఇస్రోకు లభిస్తుంది.

విమానాలు ఒకదానితో ఒకటి ఢీకొట్టడాన్ని నివారించగల ఇస్రో ఉపగ్రహం

 ఫిబ్రవరి 27, 2023: ఫిబ్రవరి 10న జరిగిన ఇస్రో యొక్క చిన్న ఉపగ్రహ ప్రయోగ వాహనం యొక్క రెండవ ప్రయోగంలో (ఎస్.ఎస్.ఎల్.వీ -డీ2)  భూసమీప కక్ష్యలోకి పంపబడిన ఈ.ఓ.ఎస్-07 ఉపగ్రహం, 'స్పెక్ట్రమ్ మానిటరింగ్ పేలోడ్' అనే ఒక పరికరాన్ని కలిగి ఉంది. ఇది విమానాల కదలికను  పసిగట్టగల ఒక  సిగ్నల్ వ్యవస్థను ఉపయోగిస్తుంది. ముంబాయిలోని వీ.జే.టి.ఐ. సంస్థ నిర్వహిస్తున్న  మూడు రోజుల సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ ఫెస్టివల్ 'టెక్నోవాంజా' లో విలేకరులతో మాట్లాడుతూ, ఇస్రో యొక్క అహ్మదాబాద్‌కు చెందిన స్పేస్ అప్లికేషన్ సెంటర్ రూపొందించిన ఈ పరికరం విమానాలు ఒకదానితో ఒకటి ఢీకొట్టడాన్ని నివారించడంలో సహాయపడుతుందని, తిరువనంతపురం లోని ఇస్రో యొక్క ఇనర్షియల్ సిస్టమ్స్ యూనిట్ డైరెక్టర్ శ్రీ డి. శాందయాళ్ దేవ్ అన్నారు. ఈ పరికరం ఇప్పుడు ప్రయోగదశలో ఉందని ఆయన చెప్పారు. 

భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) ఫిబ్రవరి 24 నుంచి 26 వరకు ముంబైలోని మాతుంగాలోని వీర్‌మాత జీజాబాయి టెక్నలాజికల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (వీజేటీఐ)లో మూడు రోజుల సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ ఫెస్టివల్ 'టెక్నోవాంజా' ప్రదర్శనను ఏర్పాటు చేసింది. వివిధ ఉపగ్రహ వాహక రాకెట్లు మరియు ఉపగ్రహాలు, మానవరూప రోబోట్, స్మార్ట్ స్పేస్ రోబోట్, స్పేస్ సెన్సార్లు మరియు ఇతర సంక్లిష్ఠ ఉపకరణాలను ఈ ప్రదర్శనలో ఉంచారు. విద్యార్థులు,  ఇతరలు అంతరిక్ష సాంకేతిక పరిజ్ఞానం యొక్క పురోగతి మరియు విశ్వంలోని అద్భుతాలను గురించి తెలుసుకోవడానికి ఈ ప్రదర్శన అద్భుతమైన అవకాశాన్ని ఇచ్చింది.

వన్ వెబ్ సంస్థ యొక్క 36 ఉపగ్రహాలు మార్చి చివరిలో ఎల్.వీ.ఎం-3 రాకెట్ ద్వారా ప్రయోగించబడతాయని, మరియు చంద్రయాన్-3 జూన్‌లో  ప్రయోగించబడే అవకాశం ఉందని శ్రీ శాందయాళ్ దేవ్ అన్నారు. దీనికి సంబంధించిన అన్ని గ్రౌండ్ టెస్ట్‌లు విజయవంతంగా నిర్వహించబడ్డాయని ఆయన చెప్పారు. హెలికాప్టర్ నుండి పునర్వినియోగ ప్రయోగ వాహనం యొక్క ల్యాండింగ్ ట్రయల్ కూడా త్వరలో జరుగుతుందని ఆయన వివరించారు.

చంద్రయాన్-3 ల్యాండర్ పై కీలక పరీక్ష విజయవంతం

ఫిబ్రవరి 19, 2023 - భెంగుళూరులోని డా. యూ.ఆర్. రావు ఉపగ్రహ కేంద్రంలో చంద్రయాన్-3 ల్యాండర్ కు సంబంధించిన విద్యుదయస్కాంత జోక్యం/ విద్యుదయస్కాంత అనుకూలత  (EMI-EMC - ఎలక్ట్రో - మాగ్నెటిక్ ఇంటర్‌ఫెరెన్స్/ ఎలక్ట్రో - మాగ్నెటిక్ కాంపాటిబిలిటీ) పరీక్షను విజయవంతంగా ఇస్రో పూర్తి చేసింది.    జనవరి 31 - ఫిబ్రవరి 2 మధ్యలో   జరిపిన ఈ  పరీక్ష విజయవంతగా  నిర్వహించబడిందని భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) ఆదివారం తెలిపింది.

అంతరిక్ష వాతావరణంలో ఉపగ్రహ ఉపవ్యవస్థల కార్యాచరణను మరియు ఆశించిన విద్యుదయస్కాంత స్థాయిలతో వాటి అనుకూలతను నిర్ధారించడానికి ఈ పరీక్ష నిర్వహించబడుతుంది. "ఈ పరీక్ష చంద్రయాన్-3 ఉపగ్రహా అభివృద్ధి క్రమంలో ఒక ప్రధాన మైలురాయి" అని అంతరిక్ష సంస్థ తెలిపింది.

చంద్రయాన్-3 ఇంటర్‌ప్లానెటరీ మిషన్‌లో మూడు ప్రధాన విభాగాలు (మాడ్యూల్స్) ఉన్నాయి: ప్రొపల్షన్ మాడ్యూల్, ల్యాండర్ మాడ్యూల్ మరియు రోవర్.  ఈ మాడ్యూల్స్ మధ్య రేడియో-ఫ్రీక్వెన్సీ (RF) కమ్యూనికేషన్ లింక్‌లను ఏర్పాటు చేయడమే ఈ ప్రయోగంలో ప్రధాన సంక్లిష్టత.

ల్యాండర్ పై నిర్వహించిన EMI/EC పరీక్షలో భాగంగా, ఉపగ్రహ వాహక రాకెట్ తో  అనుకూలత (compatibility), అన్ని RF సిస్టమ్‌ల యాంటెన్నా పోలరైజేషన్, కక్ష్య మరియు పవర్డ్ డిసెంట్ మిషన్ దశల కోసం స్వతంత్ర ఆటో అనుకూలత (Standalone auto compatibility) పరీక్షలు మరియు చంద్రుని  ఉపరితలంపై  దిగిన  తరువాత  (పోస్ట్ ల్యాండింగ్ మిషన్ దశ) కోసం ల్యాండర్ & రోవర్ అనుకూలత పరీక్షలు నిర్ధారించబడ్డాయి. వ్యవస్థల పనితీరు సంతృప్తికరంగా ఉంది' అని ఇస్రో తెలిపింది.

చంద్రయాన్-3 అనేది చంద్ర గ్రహానికి సంబంధించిన ఇస్రో నిర్వహించే మూడవ ప్రయోగం. చంద్రుని ఉపరితలంపై సురక్షితంగా దిగటం మరియు అక్కడ సంచరించటంలో (రోవింగ్‌) పరిపూర్ణ సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శించడమే  ఈ యాత్ర ప్రధాన  లక్ష్యం.  చంద్రయాన్-2కి  కొనసాగింపుగా ఈ ప్రయోగం నిర్వహింపబడుతుంది. ఈ ఏడాది చివర్లో శ్రీహరికోటలోని సతీష్ ధావన్ అంతరిక్ష కేంద్రం నుండి ఎల్.వీ,ఎం-3 ద్వారా ఈ ప్రయోగం జరుగుతుంది.

ఎనిఖాయిక్ ఛాంబర్లో చంద్రయాన్-3 ల్యాండర్ పై విద్యుదయస్కాంత జోక్యం/ విద్యుదయస్కాంత అనుకూలత కు సంబంధించిన పరిక్ష దృశ్యం  

ఒన్ వెబ్ సంస్థకు చెందిన 36 ఇంటర్నెట్ ఉపగ్రహాలను అంతరిక్షంలోకి పంపేందుకు ఎల్వీఎం-3 ఉపగ్రహ వాహక రాకెట్ ని సిద్ధం చేస్తున్న ఇస్రో

యునైటెడ్ కింగ్డంకు చెందిన  నెట్‌వర్క్ యాక్సెస్ అసోసియేటెడ్ లిమిటెడ్ (ఒన్ వెబ్) సంస్థకు చెందిన, రెండవ విడత  36 ఇంటర్నెట్ శాటిలైట్ ఉపగ్రహాల సమూహాన్ని (కన్స్ఠలేషన్)  అంతరిక్షంలోకి మోహరించేందుకై  తన భారీ ప్రయోగ వాహనాన్ని  భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ  (ఇండియన్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్ - ఇస్రో) సిద్ధం చేస్తోంది.  ఈ ప్రయోగం  మార్చి మధ్యలో శ్రీహరికోటలోని సతీష్ ధావన్ స్పేస్ సెంటర్ నుండి జరపటానికి ముమ్మరంగా పనులు  జరుగుతున్నాయి. గత సంవత్సరం అక్టోబర్ 23న  ఒన్ వెబ్ సంస్థకు చెందిన  36 ఉపగ్రహాలను మొదటి విడతగా ఎల్వీఎం-3 ద్వారా వాణిజ్య పరంగా ఇస్రో ప్రయోగించింది.  

ఉక్రెయిన్‌ యుద్ధ నేపధ్యంలో పాశ్చాత్య దేశాల నుండి ఆంక్షలనెదుర్కుంటున్న  రష్యా యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్‌కు రాకెట్ ప్రయోగ సేవలను నిరాకరించింది.  తర్వాత ఒన్ వెబ్ సంస్థ,  ఇస్రో వాణిజ్య విభాగం - ‘న్యూ స్పేస్‌ ఇండియా లిమిటెడ్‌’ (ఎన్.ఎస్.ఐ.ఎల్ ) తో కుదుర్చుకున్న  ఒప్పందం ప్రకారం 72 ఉపగ్రహాలను నిర్ణీత కక్ష్యలోకి   ఇస్రో రెండు విడతలుగా పంపటానికి అంగీకారం కుదిరింది. దానికిగాను ఒన్ వెబ్ సంస్థ సుమారు రూ. 1000 కోట్లు చెల్లిస్తుంది.  ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఒన్ వెబ్ సంస్థ ఇంటర్నెట్ సేవలను అందించడానికి 648 ఉపగ్రహాలను  భూ సమీప కక్ష్యలోకి (Low Earth Orbit - LEO) ప్రవేశపెట్టాలనుకుంటోంది. దానిలో  భాగంగా ఒన్ వెబ్ ఇటీవలే ఫ్లోరిడాలోని స్పేస్‌ఎక్స్ యొక్క ప్రయోగ కేంద్రం నుండి  ఫాల్కన్ 9 రాకెట్‌లో తన 16వ ప్రయోగాన్ని పూర్తి చేసింది.  ఇప్పటి వరకూ మొత్తం  542 ఉపగ్రహాలు కక్ష్యలోకి చేరాయి.

 <    ఎల్.వీ.ఎం-3  రాకెట్ పేలోడ్ ఫెయిరింగ్ లోపల ఒన్ వెబ్ యొక్క  36 ఇంటర్నెట్ ఉపగ్రహాల అమరిక